Όσα πρέπει να γνωρίζετε για τα αντιβιοτικά

antiviotika-386.jpg

Ας το παραδεχτούμε! Νιώθουμε μεγάλη ανακούφιση όταν τελικά ο παιδίατρος, μας συστήσει να δώσουμε αντιβίωση στο άρρωστο παιδί μας… Λες και το άσπρο ή ροζ σιροπάκι, που συνήθως προκαλεί απέχθεια στο μικρό, είναι η μαγική ασπίδα προστασίας για τους χειρότερους εχθρούς…

Τα αντιβιοτικά, πράγματι, είναι πολύτιμοι σύμμαχοι στην αντιμετώπιση συγκεκριμένων ασθενειών -με την προϋπόθεση βέβαια ότι είναι απαραίτητη η χορήγησή τους και γίνεται σωστά. Γιατί πολλές φορές κάνουμε λάθη που μπορεί να σαμποτάρουν την πορεία της θεραπείας. Ας δούμε λοιπόν ποια είναι τα πιο συχνά λάθη στα οποία υποπίπτετε.

Πιέζετε τον παιδίατρο να δώσει αντιβίωση, ενώ δεν χρειάζεται.
Το κρυολόγημα και η γρίπη με συμπτώματα όπως καταρροή και πονόλαιμος ή πονόκοιλος, οφείλονται σε ιούς και δεν θεραπεύονται με αντιβιοτικά. Τα αντιβιοτικά επομένως δεν είναι αποτελεσματικά στις περιπτώσεις εποχικών ιώσεων, που χρειάζεται να κάνουν τον κύκλο τους. Φυσικά, μία ίωση μπορεί να εξελιχθεί σε μικροβιακή λοίμωξη, οπότε τότε απαιτείται αντιβίωση. Αυτό όμως δεν μπορεί να γίνει από την αρχή κι εφόσον δεν υπάρχουν οι ενδείξεις που θα πείσουν τον παιδίατρο ότι χρειάζεται να χορηγήσει κάποιο αντιβιοτικό. Έχετε, λοιπόν, εμπιστοσύνη στον γιατρό. Επίσης, μην επιμένετε ποτέ στη χορήγηση αντιβιοτικού μέσω τηλεφώνου (εκτός αν δεν γίνεται διαφορετικά). Σκόπιμο είναι να προηγείται πάντα ιατρική εξέταση, από τα κλινικά ευρήματα της οποίας μπορεί ο παιδίατρος να είναι βέβαιος αν χρειάζεται να χορηγηθεί ή όχι αντιβίωση.

Χρησιμοποιείτε κοινό κουτάλι αντί για δοσομετρητή για τη χορήγηση αντιβίωσης.
Ο παιδίατρος ρυθμίζει τη δόση της αντιβίωσης ανάλογα με το βάρος και την ηλικία του παιδιού. Αν και κατά κανόνα ένα κουταλάκι του γλυκού αντιστοιχεί σε 5 ml, χρησιμοποιώντας κουτάλι για τη χορήγηση φαρμάκων σε υγρή μορφή υπάρχει ο κίνδυνος να δώσετε στο παιδί είτε μεγαλύτερη δόση, πράγμα επικίνδυνο για την υγεία του, είτε μικρότερη που πιθανόν να είναι αναποτελεσματική. Γι’ αυτό σκόπιμο είναι να χρησιμοποιείτε πάντα το δοσομετρητή ή το ειδικό κουτάλι που υπάρχει στη συσκευασία του φαρμάκου ή μια σύριγγα με την οποία μπορείτε να μετρήσετε με ακρίβεια τη δόση του φαρμάκου.

Ξεχνάτε να ανακινήσετε το περιεχόμενο του μπουκαλιού της αντιβίωσης.

Έτσι όμως, τα ενεργά συστατικά του φαρμάκου δεν ανακατεύονται με αποτέλεσμα κάποια από αυτά να μένουν στον πάτο του μπουκαλιού. Με τον τρόπο αυτό, τα δύο τρίτα της ποσότητας του φαρμάκου που είναι πιο πάνω μπορεί να είναι λιγότερο αποτελεσματικά, ενώ το τελευταίο τρίτο να είναι περισσότερο ισχυρό από όσο θα έπρεπε. Γι’ αυτό μην ξεχνάτε να διαβάζετε πάντα τις οδηγίες για την ορθή χορήγηση των αντιβιοτικών. Τα περισσότερα μάλιστα αντιβιοτικά πρέπει να διατηρούνται μετά το άνοιγμά τους στο ψυγείο, σύσταση η οποία επίσης αναγράφεται στη συσκευασία.

Δεν ελέγχετε την ημερομηνία λήξεως στη συσκευασία του φαρμάκου.

Εδώ χρειάζεται πραγματικά μεγάλη προσοχή. Πολλοί γονείς, πάνω στον πανικό την ώρα που το παιδί έχει πυρετό, του δίνουν κάποιο αντιβιοτικό που είχε συνταγογραφήσει στο παρελθόν ο παιδίατρος, χωρίς να ελέγξουν πότε λήγει. Το βασικό πρόβλημα σε αυτή την περίπτωση είναι ότι το αντιβιοτικό δεν είναι αρκετά αποτελεσματικό. Γι’ αυτό καλό είναι κάθε τρεις μήνες να κάνετε ένα ξεκαθάρισμα στο ντουλάπι που φυλάτε τα φάρμακα, πετώντας αυτά που έχουν λήξει.

Δεν ενημερώνεστε για τις οδηγίες χορήγησης του φαρμάκου σε σχέση με τα γεύματα.

Κάποια αντιβιοτικά πρέπει το παιδί να τα παίρνει με γεμάτο στομάχι, γιατί τα λιπαρά που έχει η τροφή βοηθούν το φάρμακο να περάσει πιο γρήγορα στον οργανισμό, ενώ άλλα έχουν καλύτερη απορρόφηση όταν λαμβάνονται περίπου είκοσι λεπτά πριν το γεύμα. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να ζητήσετε σαφείς οδηγίες από τον παιδίατρο ή να διαβάσετε τις σχετικές οδηγίες για τη χορήγηση του φαρμάκου, που εμπεριέχονται στη συσκευασία του.

Διαλύετε το φάρμακο μέσα στο γάλα του παιδιού.

Η ποσότητα του αντιβιοτικού που πρέπει να πάρει το κάθε παιδί είναι αυστηρά καθορισμένη. Αν διαλύσετε το αντιβιοτικό στο γάλα, δεν μπορείτε να είστε ποτέ σίγουρη ότι το παιδί θα πάρει ολόκληρη την ποσότητα του φαρμάκου. Ειδικά στην περίπτωση των αντιβιοτικών η τακτική αυτή είναι απολύτως λανθασμένη. Ακόμα κι αν το φάρμακο έχει διαλυθεί ομοιόμορφα, το παιδί μπορεί να μην πιει όλο το γάλα ενώ δεν αποκλείεται το μεγαλύτερο μέρος του φαρμάκου να έχει παραμείνει στην ποσότητα γάλακτος που έμεινε στον πάτο του μπουκαλιού.

Επιμένετε στην ίδια φαρμακευτική αγωγή, ενώ το παιδί δεν καλυτερεύει.

Συνήθως, όταν ξεκινάει η θεραπεία με αντιβίωση αναμένουμε βελτίωση των συμπτωμάτων μετά το δεύτερο εικοσιτετράωρο. Αν όμως έχουν περάσει τρεις μέρες από την έναρξη της θεραπείας και τα συμπτώματα δεν έχουν υποχωρήσει, θα πρέπει να επικοινωνήσετε με τον παιδίατρο αμέσως, γιατί πιθανόν να χρειάζεται να αλλάξει τη θεραπεία ή να συστήσει εξετάσεις. Δεν θα πρέπει δηλαδή να περιμένετε μέχρι το τέλος της θεραπείας για να τον ενημερώσετε. Αντίθετα, φροντίστε να είστε σε στενή συνεννόηση με τον γιατρό, παρακολουθώντας προσεκτικά την πορεία του παιδιού και ενημερώνοντάς τον γι’ αυτή.

Διακόπτετε την αντιβίωση μόλις υποχωρήσουν τα συμπτώματα και το παιδί δείχνει καλά.

Ιδιαίτερα στη θεραπεία με αντιβιοτικά είναι πολύ σημαντικό να τηρείται η διάρκεια της θεραπείας. Πολλοί γονείς, ενώ έχουν οδηγίες από το παιδίατρο για 10ήμερη χορήγηση αντιβίωσης, διακόπτουν τη θεραπεία όταν τα συμπτώματα της ασθένειας υποχωρούν ή εξαφανίζονται. Διακόπτοντας όμως τη θεραπεία στη μέση είναι μεγαλύτερη η πιθανότητα υποτροπής. Γιατί; Επειδή μικρός αριθμός μικροβίων μπορεί να επιβιώσει στον οργανισμό του παιδιού και πιθανότατα σε σύντομο χρονικό διάστημα να εξαπλωθούν. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να ακολουθείτε πιστά τις οδηγίες του γιατρού.

Βιάζεστε να δώσετε αμέσως αντιβίωση στο παιδί σε υποτροπιάζουσες ή χρόνιες ασθένειες.

Υπάρχουν παιδιά που παθαίνουν συχνά ωτίτιδες ή αμυγδαλίτιδες ή φλεγμονές οι οποίες κατά κανόνα αντιμετωπίζονται με αντιβίωση. Πολλές φορές οι γονείς, γνωρίζοντας την ευαισθησία του παιδιού τους, ξεκινούν αμέσως με τα πρώτα ύποπτα συμπτώματα, π.χ. πυρετός, τη χορήγηση αντιβίωσης πριν προηγηθεί η εξέταση από τον παιδίατρο που θα επιβεβαιώσει την ασθένεια. Κι όμως υπάρχουν συγκεκριμένες ασθένειες, όπως η μικροβιακή λοίμωξη από το μικρόβιο του στρεπτόκοκκου ή η ουρολοίμωξη, που απαιτούν για τη διάγνωσή τους ιατρικές εξετάσεις, προκειμένου να συνταγογραφηθεί η κατάλληλη αντιβίωση. Αν όμως ένα παιδί έχει ήδη ξεκινήσει να παίρνει αντιβίωση, η καλλιέργεια δεν θα δείξει σωστά αποτελέσματα, έτσι ώστε να δοθούν οι κατάλληλες οδηγίες. Επίσης, θα πρέπει να ξέρετε πως για την ίδια ασθένεια, που μπορεί να κάνει υποτροπές, ο παιδίατρος δεν χορηγεί πάντα το ίδιο αλλά διαφορετικού είδους αντιβιοτικό. Γι’ αυτό ποτέ μην ξεκινάτε να δίνετε στο παιδί αντιβίωση χωρίς πρώτα να συμβουλευτείτε τον παιδίατρο.

Δεν ενημερώνετε εγκαίρως τον παιδίατρο για πιθανές αλλεργίες ή παρενέργειες του αντιβιοτικού.
Αν το παιδί έχει παρουσιάσει αλλεργία σε κάποιο αντιβιοτικό, θα πρέπει να έχετε πάντα σημειωμένο στο βιβλιάριό του το όνομα του φαρμάκου και να θυμάστε να το αναφέρετε στον παιδίατρο. Ωστόσο, μια αντιβίωση μπορεί να προκαλέσει αλλεργική αντίδραση στο παιδί ακόμα κι αν την είχε πάρει σε προηγούμενο χρόνο χωρίς να του δημιουργήσει πρόβλημα. Γι’ αυτό θα πρέπει να ενημερώνετε αμέσως τον παιδίατρο για κάθε καινούριο σύμπτωμα που παρατηρείτε, όπως π.χ. δερματικό εξάνθημα ή εξάνθημα πάνας, όταν το παιδί παίρνει αντιβίωση. Επίσης, τα αντιβιοτικά μπορεί να διαταράξουν το γαστρεντερικό σύστημα του παιδιού, προκαλώντας πόνο στην κοιλιά ή διάρροια. Αν η διάρροια είναι έντονη και δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με στροφή σε ένα πιο στεγνό διαιτολόγιο (κοτόπουλο, ρύζι, πατάτα), τότε θα πρέπει ο παιδίατρος να χορηγήσει άλλη αντιβίωση. Επίσης, συζητήστε με τον παιδίατρο το ενδεχόμενο να χορηγήσετε στο παιδί φακελάκια με ηλεκτρολύτες σε μορφή σκόνης, αν το παιδί έχει επεισόδια διάρροιας από τη χορήγηση της αντιβίωσης.

Μυστικά φύλαξης
1. Φυλάτε πάντα τα φάρμακα σε μέρος όπου δεν έχει πρόσβαση το παιδί, π.χ. ψηλό ντουλάπι.
2. Μην βγάζετε τα φάρμακα από τα κουτιά τους και μην τα φυλάτε ποτέ στο ντουλάπι χωρίς τις οδηγίες τους.

Μην ξεχνάτε

1. Δείξτε ιδιαίτερη προσοχή όταν χορηγείτε αντιβίωση στο μωρό. Θα πρέπει να τη δίνετε σιγά-σιγά είτε χρησιμοποιώντας μια σύριγγα είτε βάζοντας με την άκρη του κουταλιού λίγη-λίγη την ποσότητα του φαρμάκου στο στόμα του μωρού.
2. Αν το μεγαλύτερο παιδάκι διαμαρτύρεται για τη γεύση ή την αίσθηση της αντιβίωσης στο στόμα, δοκιμάστε να του δώσετε αμέσως μετά τη χορήγησή της να φάει ένα μπισκότο.
3. Αν από τη χορήγηση αντιβιοτικών έχει αναστατωθεί το στομαχάκι του παιδιού, προτιμήστε για την αντιμετώπιση του πυρετού το αντιπυρετικό σε μορφή υπόθετου.
4. Οι δόσεις των αντιβιοτικών χορηγούνται ανά συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα, π.χ. ανά 8ωρο ή 12ωρο. Όταν όμως το παιδί παίρνει κι άλλα φάρμακα, π.χ. αντιπυρετικά ή εισπνεόμενα που κι αυτά ακολουθούν χρονική αλληλουχία, μπορεί να μπερδευτείτε. Γι’ αυτό φροντίστε να γράφετε σε ένα τετράδιο τις προγραμματισμένες δόσεις και να τις σβήνετε κάθε φορά που δίνετε το φάρμακο στο παιδί.
Μην βασίζεστε στις αντοχές σας. Χρησιμοποιήστε ξυπνητήρι αν πρέπει να δώσετε κάποια μεταμεσονύχτια δόση φαρμάκου στο παιδί. Η κούραση κι ο βαθύς ύπνος μπορεί να σαμποτάρουν ακόμα και τους πιο συνεπείς από εμάς!

ΤΗΣ ΦΛΩΡΑΣ ΚΑΣΣΑΒΕΤΗ
ΜΕ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΣΠΥΡΟΥ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΥ, ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΥ – ΝΕΟΓΝΟΛΟΓΟΥ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΣΤΗ ΜΟΝΑΔΑ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΝΕΟΓΝΩΝ (Β΄ΜΕΝ) ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΠΑΙΔΩΝ ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ
ΠΗΓΗ

Δημοσίευση σχολίου