Στερεά τρόφιμα - απο πότε?

Έρευνα στο Ηνωμένο Βασίλειο έδειξε ότι μωρά των οποίων οι γονείς άφηναν να έχουν τον έλεγχο στις πρώτες τους προσπάθειες να καταναλώσουν τα πρώτα στερεά τρόφιμα, έδειξαν μελλοντικά ότι μπορούσαν να ελέγξουν καλύτερα την πρόσληψη τροφής τους σχετικά με το βάρος τους.
Δηλαδή έμαθαν να καταναλώνουν όσο φαγητό χρειαζόντουσαν για να διατηρούν το βάρος τους, πολύ καλύτερα απο άλλα παιδιά των οποίων οι γονείς ήταν πιό αυστηροί σχετικά την πρόσληψη τροφής.
Το τάισμα είναι ένα μέρος της καθημερινότητας όπου ένα μωρό μπορεί να έχει έλεγχο του τί γίνεται.
Όταν οι γονείς δεν αφήνουν ένα μωρό να έχει τον έλεγχο της πρόσληψης της τροφής του π.χ. με το να το πιέζουν να φάει, ή να είναι πολύ αυστηροί στις ποσότητες που του δίνουν, τότε το μωρό δεν θα μπορέσει να αναγνωρίζει απο μόνο του πότε πραγματικά έχει ανάγκη περισσότερο/λιγότερο φαγητό.
Αντιθέτως θα το μάθει να ακολουθεί ένα πρόγραμμα ανεξάρτητα με τα μυνήματα που του δίνει το ίδιο του το σώμα - πράγμα που θα το κάνει πιό επιρρεπές σε παχυσαρκία και διατροφικές διαταραχές αργότερα.
Για αυτό το λόγο λοιπόν, αφήστε το μωρό σας να επιλέξει το πότε θέλει να καταναλώσει τροφή που δεν είναι αλεσμένη.
Αρχικά αφήστε το να φάει τροφές που είναι εύκολο να μασηθούν (βρασμένες πατάτες, αυγό, καρότο, κολοκυθάκι, τυρί) - και επεκταθείτε σε μικρά κομματάκια κοτόπουλου πρώτα και κρέατος λίγο αργότερα όταν το μωρό σας έχει κάποια απο τα πλαινά του δοντάκια. 

Πηγή: Associated Press
 parents.gr

Read More

Γονείς, ξεσφίξτε τα λουριά για πιο χαρούμενα παιδιά

Άλλη μια συνέπεια της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης αποτελεί η δημιουργία ενός νέου κινήματος μεταξύ των γονιών στις ΗΠΑ, οι οποίοι ισχυρίζονται ότι καιρός πια να χαλαρώσουμε και να πάψουμε να φορτώνουμε τα παιδιά μας με 1.002 δραστηριότητες. Απομένει να δούμε αν το μέλλον θα τους δικαιώσει…

Μετά το σχολείο γυρνάνε βιαστικά στο σπίτι, τρώνε γρήγορα το μεσημεριανό τους, παίρνουν τα βιβλία τους και τρέχουν για φροντιστήριο, αγγλικά, μπαλέτα, κολυμβητήρια. Επιστρέφουν όταν έχει πια σκοτεινιάσει για να στρωθούν στο γραφειάκι τους και να διαβάσουν τα μαθήματα της επόμενης μέρας. Μιλάμε για ένα σκληρό πρόγραμμα που ταλανίζει τα τελευταία χρόνια τα περισσότερα παιδιά, από τα πρώτα κιόλας βήματα της ζωής τους, καθώς πολλοί γονείς τα φορτώνουν με χίλια δυο πράγματα… «προληπτικά», με το σκεπτικό δηλαδή πως ίσως κάποια από όλες αυτές τις δραστηριότητες να τους χρειαστεί μελλοντικά -που σημαίνει πως όλο αυτό το τρέξιμο υπάρχει και η περίπτωση να μείνει αναξιοποίητο! Αυτή η διαπίστωση, συνδυασμένη με το γεγονός πως το συνεχές τρέξιμο από δραστηριότητα σε δραστηριότητα κλέβει την ξεγνοιασιά της παιδικής ηλικίας, είναι η αφορμή μιας νέας τάσης που ξεκίνησε στις μέρες μας με σύνθημα: «Γονείς, χαλαρώστε και αφήστε τα παιδιά σας ήσυχα! Καλύτερα είναι να τα βλέπετε να χαμογελούν και να είστε δίπλα τους στις όμορφες στιγμές τους, βοηθώντας στην εξέλιξη της προσωπικότητάς τους μέσα από νέες εικόνες και ερεθίσματα».

Η οικονομική κρίση αλλάζει (και) τη διαπαιδαγώγηση
Όλα δείχνουν πως η εποχή που οι γονείς υποχρέωναν τα παιδιά τους να ξεκινούν ξένες γλώσσες από τα τρία τους και να προετοιμάζονται για ένα καλό πανεπιστήμιο από το νηπιαγωγείο, φτάνει στο τέλος της! Σε αυτή βέβαια την αλλαγή η οικονομική κρίση έχει παίξει το ρόλο της, καθώς όταν δεν είσαι σε θέση να πληρώνεις μαθήματα πιάνου και μπαλέτου για το παιδί σου, είναι πιο εύκολο να μετατρέψεις το αίσθημα ενοχής σε μια νέα φιλοσοφία ανατροφής. Οπωσδήποτε, για πολλούς γονείς οι απόψεις αυτές μπορεί να δείχνουν ιδιόρρυθμες, πόσω μάλλον όταν εδώ και δεκαετίες οι ειδικοί προτείνουν ακριβώς τα αντίθετα από τη φιλοσοφία των γκουρού των χαλαρών γονιών.

Το κίνημα των χαλαρών γονιών
Στην Αμερική αυξάνεται καθημερινά ο αριθμός των μπαμπάδων και των μαμάδων που προσπαθούν να κρατούν μια πιο χαλαρή στάση απέναντι στο παιδί τους πετώντας στα σκουπίδια, και μάλιστα χωρίς καμία ενοχή, περισσότερα από πενήντα χρόνια παιδοκεντρικών θεωριών. Το ότι μπορεί να μην είναι τέλειοι δεν τους πτοεί πλέον ούτε στο ελάχιστο. Τους τελευταίους μάλιστα μήνες οι χαλαροί γονείς οργανώθηκαν σε κίνημα. Ο δικός τους γκουρού είναι ο Καρλ Ονορέ, που μέσα από τις σελίδες του βιβλίου του «Υπό πίεση, σώζοντας τα παιδιά μας από την κουλτούρα της υπερκηδεμονίας» προτείνει πιο χαλαρές και αυθόρμητες μεθόδους ανατροφής και εκπαίδευσης των παιδιών, υπογραμμίζοντας: «Δεν πρέπει να έχετε εμμονή με την εκπαίδευση των παιδιών σας, είναι καιρός να τα αφήσετε στην ησυχία τους».

Παιδοκεντρικές θεωρίες και άλλα
Οι γονείς που συνήθως τρέχουν τα παιδιά τους από τα φροντιστήρια στα αγγλικά και από εκεί στο μπάσκετ ή το πιάνο, μπορεί να είναι οποιασδήποτε ηλικίας και πνευματικού επιπέδου. Ανάμεσά τους συναντάμε:
1. τους «πεφωτισμένους», εκείνους δηλαδή που μπορεί να θυσιάζουν τις δικές τους προσωπικές ανάγκες για να χαρίσουν στα παιδιά τους όλα τα διανοητικά και υλικά προνόμια, θέλοντας να κάνουν το καλύτερο για αυτά σε έναν κόσμο που αλλάζει.
2. Υπάρχουν όμως και οι νάρκισσοι γονείς, που βλέποντας το παιδί τους ως το κέντρο του κόσμου ή ως προέκταση του εαυτού τους, καταντούν να είναι απέναντί του ιδιαίτερα καταπιεστικοί. Μια μεγάλη, επίσης, μερίδα γονιών περιμένουν ιδιαίτερες επιδόσεις των παιδιών τους για να επιβεβαιωθούν οι ίδιοι μέσα από αυτές, μια μητέρα για παράδειγμα μπορεί να γυρίσει και να πει: «Έχω παιδί που πάει μπροστά, που βραβεύεται, που ξεχωρίζει, κοιτάξτε τι μάνα είμαι!».
Το σίγουρο όμως είναι πως καμία μητέρα δεν πρέπει να βλέπει την κόρη ή τον γιο της ως κλώνο της, ούτε ως προέκταση του εαυτού της, ως μέσον επιβράβευσης του ρόλου της ως μαμάς, αλλά ούτε και ως ρομπότ που πρέπει να σπεύσει για να τα προλάβει όλα. Είναι ένα καινούριο πλασματάκι που θα πρέπει εμείς οι γονείς να ανιχνεύσουμε τα όνειρά του, τις εμπειρίες του και να το κατευθύνουμε βήμα-βήμα εκεί όπου το ίδιο νιώθει δημιουργικά, σαν ψάρι μέσα στο νερό.

Ιστοσελίδες και βιβλία για… τεμπέληδες
Το πρώτο σημάδι της αλλαγής στη νοοτροπία των γονιών τους τελευταίους μήνες, εμφανίστηκε στο Διαδίκτυο, όπου ιστοσελίδες δίνουν βήμα σε γονείς που αισθάνονται χαρούμενοι επειδή δεν είναι τέλειοι.
1. Ανάμεσά τους πολλοί υποκλίνονται (και άλλοι τόσοι την αμφισβητούν βεβαίως) στην δημοσιογράφο Λίνορ Σκενάζι που ξεκίνησε εκστρατεία προκειμένου να πείσει τους γονείς ότι τα παιδιά τους δεν κινδυνεύουν να πέσουν θύματα απαγωγής ή βιασμού, αν κάνουν μια βόλτα με το ποδήλατο.
2. Μια άλλη μητέρα, η συγγραφέας Έιγελετ Ουόλντμαν έγραψε το βιβλίο που γρήγορα έγινε μπεστ σέλερ, «Κακή μητέρα», δηλώνοντας στις σελίδες του ότι αγαπάει περισσότερο τον σύζυγο από τα παιδιά της!
3. Την ίδια ώρα μεγάλη απήχηση έχει και το βιβλίο «Ο τεμπέλης γονιός» του Τομ Χόντκισον, ένα δοκίμιο που κυκλοφόρησε πρόσφατα στη Βρετανία με τον συγγραφέα να λέει στους γονείς: «Είναι καλύτερα να θέσετε τις δικές σας ανάγκες πάνω από αυτές των παιδιών σας. Εάν τα αφήσετε να αναπνεύσουν, θα έχετε οφέλη όλοι σας!»
Όλοι αυτοί υποστηρίζουν πως η χαλαρή στάση των γονιών και το χαλαρό οικογενειακό περιβάλλον συμβάλλουν στο να γίνουν τα παιδιά καλύτερα, καθώς τους δίνεται η δυνατότητα να ψάξουν και να βρουν τα πραγματικά τους ταλέντα αντί να κάνουν βεβιασμένες, σπασμωδικές κινήσεις. Επιπλέον, η προληπτική στάση του «μάθε 50 πράγματα από τα οποία αύριο μπορεί να μην χρειαστεί να κάνεις τίποτα» είναι καθαρή και άσκοπη σπατάλη ενέργειας. Βέβαια, δύσκολα ένας γονιός που έχει μεγαλώσει με στρατιωτική πειθαρχία μπορεί να γίνει χαλαρός. Σε αυτή την περίπτωση, το καλύτερο είναι να κάτσει και να σκεφτεί: «Θέλω να μεγαλώσω το παιδί μου όπως με μεγάλωσαν εμένα οι γονείς μου;».

Στην αναζήτηση της παιδικότητας
Τα περισσότερα παιδιά, όταν πιέζονται από τους γονείς για να προλάβουν χιλιάδες πράγματα, χάνουν τις ξέγνοιαστες στιγμές της παιδικής τους ηλικίας. Η αλήθεια όμως είναι πως θα έπρεπε, πριν γίνουν υπεύθυνοι και σοφοί ενήλικες, πρώτα να χαζολογήσουν, να συναντήσουν και να γελάσουν με τους φίλους τους, να ξεθεωθούν στο παιχνίδι. Αν γίνουν όλα αυτά, κι αν το παιδί δεν πιέζεται, είναι σίγουρο πως θα ζητήσει από μόνο του να κάνει πράγματα, κανένα παιδί άλλωστε δεν είναι τεμπέλικο εκτός κι αν συνδράμουν άλλοι λόγοι.
Προσοχή όμως! Οι γονείς θα πρέπει από πολύ νωρίς να συζητούν τον τρόπο με τον οποίο θα διαπαιδαγωγήσουν το παιδί τους, δεν επιτρέπεται ποτέ να αφήνουν ένα τόσο σοβαρό θέμα στον αυτόματο πιλότο, ούτε τραβάει ο καθένας τον δρόμο του κάνοντας ό,τι ο ίδιος θέλει.

Όλα έχουν ένα όριο
Πολλοί γονείς συχνά αναρωτιούνται μέχρι ποίου σημείου θα έπρεπε να δείχνουν άνετοι και απενεχοποιημένοι. «Είμαστε χαλαροί απέναντι στο παιδί μέχρι εκεί όπου βλέπουμε πως η χαλαρότητα αρχίζει πλέον να γίνεται μπέρδεμα και τεμπελιά», τονίζει η ψυχολόγος Κική Φιλιππίδου. «Στην περίπτωση που ένα παιδί επανειλημμένα αρνείται να ακολουθήσει τις οδηγίες μας και να κάνει αυτό που του ζητάμε, ψάχνουμε πρώτα να βρούμε την αιτία που το οδηγεί σε αυτή τη συμπεριφορά. Μήπως φοβάται πως δεν θα τα καταφέρει; Μήπως κάτι το απασχολεί; Το καλύτερο είναι σε αυτή την περίπτωση να μιλήσουμε μαζί του χωρίς να βιαστούμε να βγάλουμε συμπεράσματα καθισμένοι απέναντί του σαν εισαγγελείς. Η καλύτερη στάση είναι να του δείξουμε πως εκτιμάμε την εμπιστοσύνη που μας δείχνει και ακόμα πως παίρνουμε πάντα στα σοβαρά τα λόγια του».

Της Κατερίνας Παπαγεωργίου, με τη συνεργασία της ψυχολόγου Κικής Φιλιππίδη
ΠΗΓΗ

Read More

Μεγαλώνοντας υπεύθυνα παιδιά

Τα παιδιά μου είναι 9 και 12 ετών και ομολογώ πως δεν στρώνουν το κρεβάτι τους (εκτός απ’ τις φορές που με πιάνουν τα μπουρίνια μου και τους λέω πως, αν δεν ταχτοποιήσουν το δωμάτιό τους, δεν ανοίγει το playstation)! Επίσης, τώρα μαθαίνουν σιγά-σιγά να μαζεύουν το τραπέζι ή τα ρούχα από την απλώστρα. Αυτό είναι λάθος; Ίσως και να ’ναι, αφού τα παιδιά μας χρειάζεται να μάθουν να είναι υπεύθυνα. Και όσο νωρίτερα συμβεί αυτό, τόσο μεγαλύτερο θα είναι το κέρδος για τα ίδια!

Ένα σημαντικό εφόδιο για όλη τους τη ζωή
Η υπευθυνότητα ή η έλλειψή της είναι ένα χαρακτηριστικό που μας συνοδεύει στην ενήλικη ζωή μας, άλλοτε με θετικό κι άλλοτε με αρνητικό αντίκτυπο στις σχέσεις με τους γύρω μας. Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να την καλλιεργήσουμε στα παιδιά μας από μικρή ηλικία ώστε να τους γίνει τρόπος ζωής. Ας μην ξεχνάμε επίσης ότι αν τα παιδιά μας μάθουν στην παιδική τους ηλικία να είναι υπεύθυνα, θα κερδίσουν ένα σημαντικό εφόδιο και για την εφηβεία τους, αφού θα μπορούμε να τους δείχνουμε περισσότερη εμπιστοσύνη. Οι ευθύνες όμως έχουν κι αυτές την ηλικία τους. Το υπαγορεύει άλλωστε και η κοινή λογική: άλλες ευθύνες μπορεί να έχει το δίχρονο, άλλες το τρίχρονο και άλλες το εννιάχρονο παιδί μας. Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να θυμόμαστε ότι, όπως και σε καθετί άλλο σχετικό με την ανάπτυξη και την ανατροφή των παιδιών μας, η υπευθυνότητα αποκτάται σταδιακά και σε… μικρές δόσεις.

Πρώτοι δάσκαλοι οι γονείς
Η υπευθυνότητα δεν είναι έμφυτη στα παιδιά, αντίθετα διδάσκεται και καλλιεργείται. «Συχνά πιστεύουμε ότι η υπευθυνότητα διδάσκεται με τα λόγια» επισημαίνει η κλινική ψυχολόγος Άννα Μαρία Κυριακοπούλου. «Νομίζουμε πως αν πούμε στο παιδί ότι “πρέπει” να μαζέψεις τα πράγματά σου, “πρέπει” να κάνεις αυτό ή εκείνο, το παιδί θα μάθει. Οι περισσότερες όμως έρευνες έχουν δείξει ότι το καλύτερο μοντέλο για τα παιδιά μας είμαστε εμείς οι ίδιοι. Η κάθε μας κίνηση, η κάθε μας συνήθεια ή συμπεριφορά μέσα στο σπίτι καθορίζουν τις αντιδράσεις του παιδιού μας. Το παιδί μάς παρακολουθεί και κάθε μας ενέργεια γράφεται στο υποσυνείδητό του. Έτσι, αν για παράδειγμα του ζητήσουμε να μαζέψει τα ρούχα του ενώ την ίδια στιγμή τα δικά μας είναι πεταμένα δεξιά και αριστερά, δεν θα διατηρήσει στη μνήμη του αυτό που του λέμε αλλά αυτό που βλέπει. Εμείς οι γονείς είμαστε τα ζωντανά μοντέλα και, αν θέλουμε υπεύθυνα παιδιά, πρέπει πρώτα εμείς να γίνουμε υπεύθυνοι».

Μέσα από το παιχνίδι, μαθαίνει
Το πιο σημαντικό και ειδικά στα πρώτα χρόνια ζωής του παιδιού (1-5 ετών) είναι να μάθει να αντιλαμβάνεται τη διαδικασία της υπευθυνότητας ως κάτι ευχάριστο. Ως μια ευχάριστη εμπειρία που θα βιώσει μαζί με τη μαμά και τον μπαμπά. Σταδιακά και καθώς αυξάνονται οι ικανότητές του, οι γονείς θα κάνουν ένα βήμα πίσω αφήνοντας το παιδί να αποκτά όλο και μεγαλύτερη πρωτοβουλία. Ποιος μπορεί να είναι ο καλύτερος τρόπος για να διδάξουμε σε ένα παιδί την υπευθυνότητα;
1. Στα πολύ μικρά παιδιά ο καλύτερος τρόπος για να γίνει αυτό είναι μέσα από το παιχνίδι. Μπορούμε, ας πούμε, να κάνουμε «αγώνα» για το ποιος απ’ τους δυο μας θα μαζέψει πιο γρήγορα τα αυτοκινητάκια στο κουτί. Συνδυάζει έτσι την ταχτοποίηση των παιχνιδιών του με θετικά συναισθήματα: ικανοποίηση που φέρθηκε όπως η μαμά ή ο μπαμπάς, αναγνώριση από το «μπράβο» σας, χαρά από το γέλιο και τη διασκέδαση του «παιχνιδιού».
2. Αυτό που επισημαίνουν οι ειδικοί είναι πως σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να φωνάζουμε στο παιδί, αλλά να του δείχνουμε πολλές φορές και με ήρεμο τρόπο αυτό που θέλουμε να πετύχουμε.
3. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως αρκεί ένα βηματάκι τη φορά και να μη ζητάμε από το παιδί πολλά πράγματα ταυτόχρονα.
4. Κάτι εξίσου σημαντικό που χρειάζεται να έχουμε στο μυαλό μας είναι ότι, από τη στιγμή που το παιδί αρχίζει να χρησιμοποιεί το λόγο, πρέπει να του εξηγούμε γιατί του ζητάμε το καθετί, σε τι θα μας βοηθήσει και τι θα ωφεληθούμε μέσα από αυτό που του ζητάμε.

Το ξύλο αποτελεί ψυχική κακοποίηση
Στη χειρότερη περίπτωση μπορεί ως γονείς, λόγω κούρασης ή μετά από ώρες στη δουλειά, να αντιδράσουμε απότομα είτε με μορφή διαταγής (εδώ το ύφος και η έκφραση του προσώπου μας έχει μεγάλη σημασία) είτε μειώνοντας το παιδί αποκαλώντας το με διάφορά επίθετα, π.χ. «είσαι ακατάστατο», «τεμπέλης», ή (ακόμα χειρότερα) να το χτυπήσουμε, να το απειλήσουμε, να το τιμωρήσουμε αυστηρά. «Ας ξεχάσουμε μια για πάντα την έκφραση που τόσο πολύ έχει χρησιμοποιηθεί με περηφάνια στο παρελθόν ως μέθοδος διαπαιδαγώγησης “το ξύλο βγήκε από τον Παράδεισο”. Σήμερα αυτή η φράση έχει αντικατασταθεί με τον όρο ψυχική κακοποίηση, η οποία αφήνει τραύματα στα παιδιά που εξελίσσονται σε διαταραγμένες προσωπικότητες» τονίζει η ειδικός.

Η καλή σχέση είναι το κλειδί της επιτυχίας
Φροντίζουμε επίσης να αναθέτουμε στα παιδιά υπευθυνότητες που αφορούν τον εαυτό τους (καθαριότητα, τακτοποίηση παιδικού δωματίου, πράγματα που αφορούν τη σχολική ζωή) και όχι κάτι που αφορά το δικό μας ρόλο ως γονιών, π.χ. καθαριότητα ολοκλήρου σπιτιού, μαγείρεμα για την οικογένεια, φύλαξη μικρότερου παιδιού. Μην ξεχνάμε ότι εμείς είμαστε υπεύθυνοι για τη φροντίδα των παιδιών και γενικότερα της οικογένειάς μας. Στο ίδιο πλαίσιο «ελέγχουμε» τακτικά τις απαιτήσεις μας ώστε να βεβαιωνόμαστε πως δεν εκμεταλλευόμαστε την καλή πρόθεση του παιδιού.
Βασικό σημείο στο θέμα της υπευθυνότητας των παιδιών είναι η σχέση και η καλή επικοινωνία που έχουμε με το παιδί μας. Όταν το παιδί βλέπει εμάς τους γονείς ως φιγούρες ασφάλειας και εμπιστοσύνης, τότε είναι σαν να δημιουργούμε ένα κανάλι μέσα από το οποίο σταδιακά δίνουμε μηνύματα που αφορούν την υπευθυνότητά του.

Ένας λάθος κι ένας σωστός τρόπος να χειριστούμε μια μικρή αποτυχία (π.χ. αν το παιδί σπάσει ένα πιάτο την ώρα που μαζεύει το τραπέζι)
Ο λάθος τρόπος θα ήταν να φωνάξουμε, να μειώσουμε, να προσβάλουμε το παιδί μπροστά σε άλλους. Ο καλύτερος τρόπος είναι να το απενοχοποιήσουμε, γιατί έτσι κι αλλιώς ένα παιδί που είναι σε ηλικία να μαζέψει π.χ. το τραπέζι μπορεί να καταλάβει ότι έκανε ένα λάθος και δεν ωφελεί να του προσθέσουμε κι άλλο συναισθηματικό βάρος. Επιπλέον, σε μια έντονα αρνητική αντίδραση υπάρχει το ενδεχόμενο να τραυματίσουμε ψυχικά το παιδί. Από την άλλη, αυτό που βοηθάει το παιδί είναι να του πούμε κάτι σαν «δεν πειράζει, δεν το έκανες επίτηδες, καταλαβαίνω ότι δεν ήθελες να το σπάσεις», «σε όλους μας μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο» ή «την επόμενη φορά θα προσέξεις περισσότερο». Το σημαντικό είναι ο δικός μας τρόπος και το ύφος απέναντι στο παιδί.

Μεγαλώνοντας υπεύθυνα παιδιά σε 4 βήματα
Αν και δεν πρέπει να ξεχνάμε πως κάθε ηλικία έχει τα δικά της στάδια, υπάρχουν κάποιοι κανόνες για να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να είναι πιο υπεύθυνα;
1. Ξεκινάμε από νωρίς
Η υπευθυνότητα μπορεί να μπει στη ζωή του παιδιού μας από νωρίς, στα 2 ή 3 του χρόνια που μπορεί να μάθει να μαζεύει μόνο του κάποια παιχνίδια ή να πηγαίνει το πιάτο του στο νεροχύτη. Επιβραβεύοντάς το μάλιστα κάθε φορά που τα καταφέρνει, αυξάνουμε την αυτοπεποίθηση και την εμπιστοσύνη του στις ικανότητές του.
2. Προχωράμε σταδιακά
Καθώς το παιδί μεγαλώνει, είναι σωστό να του αναθέτουμε κάποιες υπευθυνότητες στις οποίες μπορεί να αντεπεξέλθει. Μπορούμε μάλιστα να το συζητήσουμε μαζί του, σχολιάζοντας πως έχει πια μεγαλώσει και πιστεύουμε ότι μπορεί μόνο του να κάνει πια μερικά απλά πράγματα, παρουσιάζοντας την υπευθυνότητα ως προνόμιο και όχι ως καθήκον.
3. Έχουμε λογικές απαιτήσεις
Ανάλογα με την ηλικία του παιδιού πρέπει να είναι και τα «καθήκοντα» που του αναθέτουμε. Για παράδειγμα, στην ηλικία των 3 θα ζητήσουμε από το παιδί να συμμαζέψει τις κούκλες από το πάτωμα και να τις βάλει στο παιχνιδόκουτο. Δεν πρέπει να ζητάμε από τα παιδιά πράγματα που είναι δύσκολο να καταφέρουν ή να τα υπερφορτώνουμε με ευθύνες, γιατί μπορεί να φέρουμε το αντίθετο αποτέλεσμα.
4. Επιβραβεύουμε το παιδί σε κάθε ευκαιρία
Το να αναθέτουμε στα παιδιά καινούρια καθήκοντα είναι ένας τρόπος για να αναπτύξουν την υπευθυνότητά τους και να αισθανθούν ικανοποίηση όταν το αποτέλεσμα είναι καλό. Επιδοκιμάστε το αποτέλεσμα, ιδιαίτερα αν το παιδί έχει προσπαθήσει αρκετά για να τα καταφέρει.

ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΔΑΣΚΑΛΑΚΗ
ΜΕ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΝΝΑΣ ΜΑΡΙΑΣ ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΟΥ-ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑΣ ΟΜΑΔΑΣ, ΜΕ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΤΡΑΥΜΑΤΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΠΑΙΔΙΩΝ & ΕΦΗΒΩΝ πηγή

Read More

Θα το πω στον μπαμπά σου

Αν καταφεύγετε κι εσείς σε απειλές για να συνετίσετε το ατίθασο μικρό σας, μάθετε γιατί πρέπει να σταματήσετε αυτήν τη μέθοδο «πειθαρχίας».

Το σκηνικό γνωστό μιας και… το βλέπετε σε επανάληψη κάθε (μα κάθε) βράδυ λίγο μετά τις 9: Το παιδάκι σας, ενώ θα έπρεπε να κοιμάται, στριφογυρίζει στο κρεβάτι του και σκαρφίζεται χίλιες δυο δικαιολογίες για να καθυστερήσει την ώρα του ύπνου. Οι πιο συνηθισμένες είναι ότι πεινάει, διψάει, θέλει να πάει στην τουαλέτα ή ότι μιλάτε δυνατά από το διπλανό δωμάτιο. Τώρα είναι που αρχίζετε απειλές του τύπου «Αν δεν κοιμηθείς, θα θυμώσω πολύ!» ή «Κοιμήσου, γιατί δεν ξέρω κι εγώ τι θα γίνει…» σε μια απελπισμένη προσπάθεια να το κάνετε να συμμορφωθεί. Το αποτέλεσμα είναι να κοιμηθεί σαν αγγελούδι, αφού όμως ξαπλώσατε κι εσείς μαζί του, χωρίς βεβαίως να πραγματοποιήσετε ό,τι φοβερό και τρομερό είχατε προαναγγείλει! Και μπορεί να το πήρε επιτέλους ο ύπνος, αλλά πέτυχε αυτό που από την αρχή ήθελε: διεκδίκησε με τον τρόπο του και κέρδισε τελικά λίγο παραπάνω χρόνο με τη μαμά του.

Το παιδί σας, εσείς και οι… παγίδες
Αν και το δικό σας παιδάκι οργανώνει όμοια με το παραπάνω «σχέδια ύπνου», να ξέρετε πως δεν είναι το μόνο, όπως κι εσείς δεν είστε η μόνη μαμά στον κόσμο που εκτοξεύει απειλές! Δεν είναι καθόλου λίγοι οι γονείς που χρησιμοποιούν αυτήν τη μέθοδο για να αναγκάσουν το παιδί τους να κάνει κάτι που οι ίδιοι θέλουν ή απλώς επειδή «πρέπει», χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τους τι ευχαριστεί το μικρό τους ή τι έχει διάθεση να κάνει τη δεδομένη στιγμή. Πρόκειται, θα λέγαμε, για ένα παιχνίδι του οποίου οι παίκτες (παιδί - γονείς) στοχεύουν στην επιβολή εξουσίας του ο καθένας.
Μεγαλύτερη σημασία όμως από το ποιος κερδίζει κάθε φορά έχει το γεγονός ότι, αν δούμε το θέμα σφαιρικά και μακροπρόθεσμα θα συνειδητοποιήσουμε πως εφαρμόζοντας την εν λόγω μέθοδο στη διαπαιδαγώγηση του παιδιού, πέφτουμε στην παγίδα που οι ίδιοι στήσαμε γιατί πλάθουμε έναν χαρακτήρα που στην ουσία δε μας αρέσει. Σύμφωνα με τους ειδικούς υπάρχουν δύο περιπτώσεις:
1. Περίπτωση Νο 1:Παρουσιαζόμαστε δυναμικοί, αποφασιστικοί και έτοιμοι να πραγματοποιήσουμε όσα προειδοποιήσαμε και απειλήσαμε πως θα κάνουμε, αλλά τελικά μένουμε αδρανείς.
2. Το παιδί είτε ξέρει εκ των προτέρων ότι δεν πρόκειται να κάνουμε πράξη όσα λέμε και επομένως τραβά το σχοινί, είτε παίρνει το ρίσκο και μας προκαλεί για να δει από περιέργεια τι θα γίνει όταν μας φτάσει στα άκρα. Ακόμα όμως και το δεύτερο να ισχύει, είναι απόλυτα σίγουρο πως μετά από τις φωνές μας θα ακολουθήσει η γλυκιά συμφιλίωση. Σε κάθε περίπτωση είναι «ο νικητής τους παιχνιδιού». Αποτέλεσμα: Το παιδί καταλαβαίνει ότι είμαστε αδύναμοι να του επιβληθούμε και το εκμεταλλεύεται.
3. Περίπτωση Νο 2: Έχουμε δοκιμάσει τα πάντα και για να καταφέρουμε να συμμορφώσουμε το πιτσιρίκι μας, που κλαίει γοερά ή δεν τρώει όλο του το φαγητό, το τρομοκρατούμε εκμεταλλευόμενοι το φόβο του για κάποιο πρόσωπο, ζώο ή κατάσταση.
4. Εδώ «νικητές» είμαστε εμείς οι γονείς, επειδή έχουμε βρει το ευαίσθητο σημείο του παιδιού μας, το εκμεταλλευόμαστε κι έτσι καταφέρνουμε να το εξαναγκάσουμε να κάνει τελικά αυτό θέλουμε. Αποτέλεσμα: Έχουμε μεταμορφώσει το παιδί σε ένα στρατιωτάκι που μας υπακούει.

Οι πιο συνηθισμένες απειλές προς τα παιδιά μας
1. Αν δεν φας, δεν θα μεγαλώσεις/θα μείνεις κοντό.
2. Αν δεν κάτσεις καλά, θα σε πάρει γέρος/ο αστυνόμος/ο μπαμπούλας/θα σε φάει ο λύκος/δεν θα σε αγαπά ο Χριστούλης/θα πάρω άλλο παιδάκι.
3. Αν δεν κοιμηθείς, δεν θα πάμε βόλτα/θα μείνεις στο σπίτι μόνο σου το βράδυ.
4. Αν δεν έρθεις τώρα, θα δεις τι έχει να γίνει/θα το μετανιώσεις/θα τις φας.
5. Μη φωνάζεις/μην κλαις γιατί θα το πω στον μπαμπά/θα σε κλειδώσω στο δωμάτιο/δεν θα φας γλυκό/δεν θα σε αγαπάω.

Μήπως να το ξανασκεφτείτε;
Ανεξάρτητα από το αν ανήκετε στην πρώτη ή στη δεύτερη περίπτωση, πρέπει να ξέρετε πως οι απειλές δημιουργούν στο παιδί λάθος εντυπώσεις για τη ζωή, την πραγματικότητα και την αγάπη σας, ενώ ταυτόχρονα αποτελούν εμπόδιο στο να δημιουργήσετε μια υγιή σχέση μαζί του. Η συμβουλή μας λοιπόν είναι να τις ξεχάσετε! Ας δούμε το γιατί:
Αν απειλείτε και μένετε μόνο στα λόγια: Το μικρό σας δεν σας παίρνει στα σοβαρά και συνεχίζει να κάνει αυτό για το οποίο του φωνάζετε. Ξέρει πως δεν θα το αφήσετε π.χ. μόνο του και θα φύγετε γιατί, ενώ το λέτε συχνά, ποτέ δεν το έχετε κάνει (τι θα αλλάξει αυτήν τη φορά;). Επομένως, δεν υπάρχει λόγος να σας δώσει σημασία: Δεν σας πιστεύει, γιατί είναι σίγουρο πως δεν θα κάνετε πράξη όσα λέτε (όπως είστε σίγουροι κι εσείς αφού τις περισσότερες φορές, μόλις συνειδητοποιήσατε με τι απειλήσατε το παιδί, το μετανιώνετε!). Και όπως είναι απόλυτα λογικό, εκμεταλλεύεται το γεγονός πως μένετε μόνο στα λόγια και εξακολουθεί να κάνει αυτό που βρίσκετε λάθος ή ενοχλητικό. Έτσι, αντιλαμβάνεται πως έχει τη δύναμη να σας κάνει ό,τι θέλει και να σας επιβάλλεται για να περνά το δικό του. Μην παρασύρεστε λοιπόν από τα νεύρα σας και ξεστομίζετε βαρύγδουπες απειλητικές φράσεις, που από τη μια δεν τις εννοείτε και από την άλλη δημιουργείτε στο παιδί την εντύπωση πως άλλα λέτε κι άλλα κάνετε (χάνει την εμπιστοσύνη του).

Αν απειλείτε και δεν μένετε στα λόγια: Το παιδί κάνει τελικά αυτό που θέλετε επειδή φοβάται τις αντιδράσεις και όχι επειδή καταλαβαίνει το λόγο για τον οποίο η συμπεριφορά του δεν είναι σωστή ώστε να μην την επαναλάβει. Ξέροντας πως αυτό που λέτε θα το πραγματοποιήσετε αν δεν υπακούσει (γιατί σας έχει δει πώς λειτουργείτε όταν περνάτε τα όρια), φέρεται σαν καλοκουρδισμένο στρατιωτάκι που εκτελεί τις εντολές σας, όσο αντίθετες από τις επιθυμίες του κι αν είναι. Με τις απειλές το μόνο που καταφέρνετε είναι να κάνετε το παιδί να δυσανασχετεί μαζί σας και να πνίγει τον αυθορμητισμό του, αφού κάνει πράγματα από φόβο μήπως σας ενοχλήσουν και υποστεί τις κυρώσεις (δεν είναι τυχαίο ότι σας ζητά την άδεια πριν κάνει το παραμικρό). Και αν μάθει να ζει… με το φόβο σας, μην απορήσετε αν μεγαλώνοντας γίνει εσωστρεφές ή έχει μυστικά από εσάς. Όσο δελεαστικό λοιπόν κι αν είναι να βλέπετε πως το ατίθασο παιδάκι σας ηρεμεί πριν καλά-καλά ολοκληρώσετε τη φράση σας, θα σας συμβουλεύαμε να ξανασκεφτείτε τη συγκεκριμένη μέθοδο «πειθαρχίας».

10 και 1 μυστικά συμπεριφοράς προς γονείς
Ας μάθουμε στο παιδί μας να ακούει και να πειθαρχεί με έξυπνους και αποτελεσματικούς τρόπους:
1. Πρώτα-πρώτα πρέπει να βρούμε τις βαθύτερες αιτίες της «μη αποδεκτής» συμπεριφοράς. Κανένα παιδί δεν κλοτσά έπιπλα ή δεν κλαίει γοερά από τη μια στιγμή στην άλλη! Τα «κακά» παιδιά είναι συνήθως τα κουρασμένα, εκείνα που πεινάνε, που φοβούνται, αυτά που κάτι ζηλεύουν, αλλά κι εκείνα που θυμώνουν όταν δεν ασχολούμαστε μαζί τους. Κάνοντας μια ανοιχτή συζήτηση, του δίνουμε την ευκαιρία να μας πει τι το ενοχλεί, πώς αυτό θα μπορούσε να διορθωθεί, αλλά και να το ρωτήσουμε αν πραγματικά πιστεύει πως η συγκεκριμένη συμπεριφορά του ήταν σωστή.
2. Ακολουθούμε και οι δύο γονείς ίδια πορεία διαπαιδαγώγησης για να μην μπερδεύουμε και αποσυντονίζουμε το παιδί. Φροντίζουμε να μένουμε σταθεροί σε αυτό που λέμε και δεν κάνουμε υποχωρήσεις (όταν του λέμε να μη φάει και τρίτο σοκολατάκι, δεν σημαίνει πως το απαγορεύουμε μόνο σήμερα. Και φυσικά δεν σημαίνει πως… «αν είναι καλό παιδί, θα φάει και τρίτο σοκολατάκι»!).
3. Όταν ζητάμε από το μικρό μας να κάνει κάτι, το κοιτάζουμε στα μάτια, μιλάμε σε σταθερό τόνο και με σαφήνεια. Αποφεύγουμε την προστακτική και τα γενικόλογα (π.χ. «σταμάτα να μιλάς τόσο δυνατά!») και χρησιμοποιούμε φράσεις που ενημερώνουν το παιδί για την αιτία (π.χ. «Ο παππούς έχει πονοκέφαλο. Νομίζω ότι θα ήταν καλύτερα να κάνουμε όλοι λίγη ησυχία»).
4. Αδιαφορούμε για τις φωνές, τις βρισιές, τα αγενή σχόλια ή άλλου είδους ξεσπάσματα και, όταν είναι δυνατό, φεύγουμε και αφήνουμε το παιδί χωρίς ακροατήριο. Αν είναι σε μέρος που δεν μπορεί να βλάψει τον εαυτό του, το αγνοούμε.
5. Δίνουμε έμφαση στο «όχι». Το λέμε σταθερά και με νόημα.
6. Δεν χάνουμε την υπομονή μας (προσπαθούμε τουλάχιστον!) ούτε ευχόμαστε… ν’ ανοίξει η γη να μας καταπιεί! Θυμόμαστε πως μια από τις σπουδαιότερες ευθύνες μας ως γονέων είναι να διδάξουμε στο παιδί την έννοια της συνέπειας, του σεβασμού και του αυτοελέγχου, αλλά και «τι πρέπει», «τι δεν πρέπει», «τι είναι καλό», «τι είναι κακό» και φυσικά να του μάθουμε να τα ξεχωρίζει.
7. Διατηρούμε πάντα τη δύναμη του ρόλου μας ως γονείς. Δεν χρειάζεται πάντα να αιτιολογούμε τους κανόνες που θέτουμε ή να απολογούμαστε για τη συμπεριφορά μας.
8. Δεν ξεχνάμε πως για το μικρό μας αποτελούμε πρότυπο συμπεριφοράς. Ας φροντίσουμε λοιπόν να είμαστε καλά παραδείγματα προς μίμηση και να μην κάνουμε εμείς πράγματα που του απαγορεύουμε (π.χ. ενώ δεν πλένουμε τα δόντια μας πριν κοιμηθούμε, το επιβάλλουμε στο παιδί).
9. Επιβραβεύουμε αμέσως την καλή συμπεριφορά, για να δείξουμε στο παιδί πως μας ευχαριστεί, με λόγια που αναφέρονται στην καλή πράξη. Δεν αρκούμαστε σε ένα «μπράβο», αλλά φροντίζουμε να είμαστε συγκεκριμένοι: «Μπράβο που έβαλες τα παιχνίδια στο κουτί» ή «Πολύ χαίρομαι που μοιράζεσαι τα παιχνίδια με την αδερφή σου».
10. Αν αρνείται να κάνει κάτι, δεν φωνάζουμε και δεν προσπαθούμε να επιβληθούμε, αλλά το αφήνουμε να δει τις συνέπειες των πράξεών του: Αν δεν πάει στο καλάθι την αγαπημένη του μπλούζα που είναι λερωμένη για να πλυθεί, δεν θα μπορεί να τη βάλει στη βόλτα.
11. Αποδεχόμαστε τα συναισθήματά του, δεν τα κρίνουμε και δεν τα υποβιβάζουμε. Αντιμετωπίζουμε το παιδί με σεβασμό και ευγένεια όπως του αξίζει.

Λέμε ΟΧΙ
Στο ξύλο
…γιατί του περνάμε το μήνυμα πως αυτή η συμπεριφορά είναι ένας αποδεκτός τρόπος εκδήλωσης θυμού, πείθεται πως είναι «κακό» παιδί και πως του αξίζει να αισθάνεται πόνο κάθε φορά που κάνει μια σκανταλιά. Ταυτόχρονα γίνεται επιθετικό και δεν θα αργήσει να χρησιμοποιεί και εκείνο σωματική βία όταν θυμώνει προς φίλους, συμμαθητές, ακόμα και προς εμάς καθώς μεγαλώνει. Οι ξυλιές στον ποπό, τα χαστούκια, το τράβηγμα μαλλιού κ.λπ. αποτελούν μορφές άσκησης βίας και σε καμία περίπτωση μέσο διαπαιδαγώγησης (έρευνες άλλωστε δείχνουν πως τα παιδιά που έχουν φάει ξύλο ποτέ δεν θυμούνται για ποιο λόγο το έφαγαν).

Στην καθυστερημένη τιμωρία ή στην τιμωρία χωρίς εξήγηση
...γιατί το μικρό μας δεν συσχετίζει τις κυρώσεις με τη συγκεκριμένη κακή πράξη του που προηγήθηκε και δεν μαθαίνει τι ήταν αυτό που έκανε λάθος για να μην το ξανακάνει. Αν κρίνουμε λοιπόν πως πρέπει να το τιμωρήσουμε, το κάνουμε αμέσως μετά τη μη αποδεκτή συμπεριφορά, φροντίζοντας πάντα να εξηγούμε γιατί αυτήν τη στιγμή λειτουργούμε έτσι. Συμφιλιωνόμαστε αμέσως μετά την τιμωρία και δεν ξεχνάμε να διαβεβαιώνουμε το παιδί πως δεν είναι εκείνο «κακό» αλλά η συμπεριφορά του και φυσικά πως συνεχίζουμε να το αγαπάμε το ίδιο.

Στην υπερβολική ελαστικότητα
…γιατί μαθαίνει πως «όλος ο κόσμος του ανήκει» και πως πάντα θα περνά αυτό που θέλει. Κακομαθαίνουμε το παιδί μας και, χωρίς να το καταλαβαίνουμε, χτίζουμε μια εγωιστική προσωπικότητα. Το παιδί έχει ανάγκη από όρια που μόνο εμείς μπορούμε να του διδάξουμε. Εφαρμόζοντας λοιπόν από νωρίς κανόνες σύμφωνα πάντα με την ηλικία του, το βοηθάμε να μάθει τι σημαίνει υπευθυνότητα, αυτοέλεγχος και σεβασμός για τον διπλανό του.

ΤΗΣ ΕΛΕΝΑΣ ΓΕΜΕΛΙΑΡΗ
ΜΕ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΟΥ-ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑΣ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑΣ ΣΑΝΙΔΑ
πηγη

Read More