Οι αρρώστιες των θρανίων… και πως να τις αποφύγετε

Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε προκειμένου να αντιμετωπίσετε αλλά και να προλάβετε τις σχολικές ασθένειες που κάθε χρόνο ταλαιπωρούν τους μικρούς μαθητές!

Ιώσεις και μικρόβια μεταδίδονται πολύ εύκολα μέσα στις σχολικές τάξεις προκαλώντας από αθώες μέχρι και πιο σοβαρές ασθένειες. Η σωστή ενημέρωση, η έγκαιρη διάγνωση και η κατάλληλη θεραπεία είναι όλα όσα χρειάζονται για να αντιμετωπίσετε ψύχραιμα και με επιτυχία την καθεμία από αυτές.

Αναπνευστικές λοιμώξεις

Οι λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος αποτελούν τη συχνότερη αιτία που αρρωσταίνουν τα παιδιά, κυρίως κατά τους φθινοπωρινούς και χειμερινούς μήνες.
Σχεδόν όλες οι λοιμώξεις του ρινοφάρυγγα, όπως οι ρινίτιδες και σε μεγάλο ποσοστό (περίπου 70%) οι λαρυγγίτιδες, οι φαρυγγίτιδες, οι τραχειοβρογχίτιδες κ.τ.λ., οφείλονται σε ιούς, οι οποίοι είναι πολλοί και μεταδίδονται με τα σταγονίδια (βήχας, φτάρνισμα, γέλιο κ.λπ.). Το στάδιο επώασής τους, δηλαδή το διάστημα από τη μόλυνση έως την εκδήλωση των συμπτωμάτων, διαρκεί από λίγες ημέρες έως και μία εβδομάδα. Στα μεγαλύτερα παιδιά είναι συχνός και ο πονόλαιμος από στρεπτόκοκκο και στην περίπτωση αυτή, είναι απαραίτητο το strep-test (γρήγορη εξέταση με επίχρισμα από το φάρυγγα), για να διαπιστωθεί εάν πρέπει να δοθεί ή όχι αντιβίωση.
Γενικότερα, η θεραπεία της κάθε αναπνευστικής λοίμωξης καθορίζεται ύστερα από καλλιέργεια του εκκρίματος και αντιβιόγραμμα για ανεύρεση της κατάλληλης αντιβιοτικής ουσίας.
Οι παράγοντες που προδιαθέτουν τα παιδιά σε μια αναπνευστική λοίμωξη (ιογενή ή μικροβιακή) και οι οποίοι καλό είναι να αποφεύγονται, ιδιαίτερα αν τα παιδιά έχουν ιστορικό αναπνευστικών λοιμώξεων, είναι οι εξής:

1. Ο συγχρωτισμός με πολλούς ανθρώπους.
2. Η μολυσμένη ατμόσφαιρα.
3. Οι διαφορές της θερμοκρασίας μέσα στο 24ωρο.
4. Ο καπνός του τσιγάρου ή άλλες αλλεργιογόνες ουσίες στο σχολείο ή το σπίτι.

Μια άλλη λοίμωξη του αναπνευστικού, που προσβάλλει περισσότερο τα βρέφη και τα μικρά παιδιά στους παιδικούς σταθμούς, είναι η βρογχιολίτιδα. Μάλιστα, λόγω της απόφραξης της μύτης, ένα από τα συμπτώματα είναι και η δύσπνοια με αποτέλεσμα οι γονείς, τις περισσότερες φορές, να τρομάζουν. Δεν υπάρχει, όμως, ιδιαίτερος λόγος ανησυχίας αφού συνήθως η ασθένεια περνά ύστερα από λίγες ημέρες και χωρίς να απαιτείται ιδιαίτερη θεραπεία. Σπανιότερα, βέβαια, η κατάσταση μπορεί να επιπλακεί με ωτίτιδα και να χρειαστεί πιο εξειδικευμένη θεραπεία.Γενικότερα, πάντως, στις απλές βρογχιολίτιδες, που προσβάλλουν κυρίως τα βρέφη, συνιστώνται μόνο:

1. Πλύσεις στη μύτη με φυσιολογικό ορό πριν από τα γεύματα.
2. Καθαρή και υγροποιημένη ατμόσφαιρα.
3. Αντιπυρετικά φάρμακα, εάν υπάρχει πυρετός.

Ανεμοβλογιά

Αν και τα περισσότερα λοιμώδη νοσήματα, όπως η ιλαρά, έχουν εξαφανισθεί χάρη στα εμβόλια, η ανεμοβλογιά, παρά το εμβόλιο των τελευταίων χρόνων, εξακολουθεί να υπάρχει.
Πρόκειται για μία παιδική ασθένεια η οποία χαρακτηρίζεται από τους παιδιάτρους ως η πιο περίεργη αρρώστια, καθώς τόσο η διάρκεια όσο και η ένταση των εκδηλώσεών της ποικίλλουν.
Μόλις εμφανισθεί το πρώτο σπυράκι το παιδί θα πρέπει να μείνει στο σπίτι και να ζητηθεί η συμβουλή του παιδιάτρου, καθώς η αντιμετώπιση θα πρέπει να αρχίσει αμέσως. Απαιτείται πολύ καλή καθαριότητα του δέρματος γι’ αυτό απαραίτητο είναι το καθημερινό μπάνιο, χωρίς τρίψιμο βέβαια και με ταμποναριστό σκούπισμα. Αν παρουσιαστεί έντονη φαγούρα, μπορεί να χρειαστεί και κάποιο αντιισταμινικό σκεύασμα. Γενικότερα, πάντως, ο ιός της ανεμοβλογιάς έχει μακρύ στάδιο επώασης, από 12 έως 17 ημέρες και το παιδί μπορεί να επιστρέψει στο σχολείο όταν σταματήσουν πλέον να βγαίνουν νέα σπυράκια.
Να θυμάστε:
Εάν το παιδί δεν έχει νοσήσει έως την εφηβεία θα πρέπει να κάνει το εμβόλιο, γιατί πρόκειται για μια βαριά αρρώστια στις μεγαλύτερες ηλικίες. Εάν έχει νοσήσει και δεν το έχετε καταλάβει, μπορεί να κάνει το εμβόλιο χωρίς να φοβάται.

Γαστρεντερίτιδες

Η γαστρεντερίτιδα είναι από τις πιο συνηθισμένες λοιμώξεις της παιδικής ηλικίας και δυστυχώς είναι πολύ εύκολα μεταδιδόμενη. Τα συνηθέστερα αίτια είναι οι ιοί και τα βακτηρίδια. Συνήθως τα συμπτώματα ξεκινούν με έντονο κοιλιακό άλγος και διάρροια, ενώ μπορεί να ακολουθήσει και εμετός ή πυρετός. Το στάδιο επώασης μιας γαστρεντερίτιδας διαρκεί από 1 έως 3 ημέρες και η διάρκεια της ασθένειας λίγες μέρες, ανάλογα από το μικροοργανισμό που προκαλεί τη γαστρεντερική λοίμωξη αλλά και από το ίδιο το παιδί. Για τις περισσότερες βακτηριακές και ιογενείς γαστρεντερίτιδες δεν χρειάζεται χορήγηση αντιβιοτικού. Επειδή, όμως, οι λοιμώξεις αυτές μπορεί να προκαλέσουν αφυδάτωση και διαταραχές ηλεκτρολυτών θα πρέπει, πάντοτε βέβαια με τη συμβουλή του παιδιάτρου σας, το παιδί να ενυδατώνεται συνεχώς και να ακολουθεί δίαιτα πλούσια σε υγρά και ηλεκτρολύτες για τουλάχιστον 2-3 μέρες.
Επικοινωνήστε αμέσως με τον παιδίατρό σας αν:

1. Το παιδί παρουσιάζει σοβαρό ή παρατεινόμενο επεισόδιο διάρροιας και πυρετού ή ακατάσχετους εμέτους και έντονο κοιλιακό άλγος.
2. Τα κόπρανα του παιδιού περιέχουν βλέννα ή αίμα.
3. Το παιδί σας φαίνεται αφυδατωμένο (στεγνή γλώσσα, υπνηλία, πυρετός που δεν υποχωρεί εύκολα, κακή διάθεση).

Μετάδοση και προφύλαξη
Το βασικό μέτρο προφύλαξης του παιδιού από τη γαστρεντερίτιδα είναι το συχνό πλύσιμο χεριών με ζεστό νερό και σαπούνι, ειδικά πριν το φαγητό και μετά τη χρήση τουαλέτας. Είναι ένα απλό μέτρο, αλλά συγχρόνως πολύ δύσκολο, καθώς τα παιδιά στη μικρή ηλικία είναι δύσκολο να συμμορφωθούν με τέτοιες οδηγίες. Αν γνωρίζετε ότι στην περιοχή σας υπάρχει επιδημία γαστρεντερίτιδας, προσπαθήστε να αποφύγετε έντονα συνωστισμένους χώρους, όπως παιδότοπους. Σε περίπτωση ωστόσο που κολλήσει το παιδί σας, θα πρέπει να παραμείνει στο σπίτι τουλάχιστον για όσο κρατήσουν τα συμπτώματα (εμετός, διάρροια), προκειμένου να μην μεταδώσει τον ιό και να του χορηγήσετε πολλά υγρά αλλά και διαλύματα ηλεκτρολυτών που θα σας συστήσει ο γιατρός σας. Η τουαλέτα θα πρέπει να απολυμαίνεται απαραιτήτως ύστερα από κάθε χρήση.
Πώς μπορείτε να προφυλάξετε το παιδί
Οι γαστρεντερίτιδες μεταδίδονται μέσω μολυσμένων χεριών ή μολυσμένου φαγητού και νερού, καθώς επίσης και μέσω μερικών κατοικίδιων ζώων. Γι’ αυτό φροντίστε…

1. Να πλένετε τα χέρια, κυρίως μετά την επίσκεψη στην τουαλέτα και πριν από το φαγητό.
2. Να πλένετε τα φρούτα και τα λαχανικά με άφθονο νερό.
3. Να καταψύχετε και να ψήνετε καλά τα κρέατα.
4. Όταν ταξιδεύετε να πίνετε πάντα εμφιαλωμένο νερό και να μην αγοράζετε φαγητά από πλανόδιους ή πωλητές του δρόμου διότι είναι πολύ πιθανό τα φαγητά αυτά να μην είναι ελεγχόμενα.
5. Εάν έχετε ζωάκι, ο χώρος σίτισής του θα πρέπει να είναι ξεχωριστός από το χώρο σίτισης της οικογένειας.

Γρίπη

Η γρίπη έχει συνήθως πιο βαριά συμπτώματα από εκείνα των απλών αναπνευστικών ιώσεων, ενώ ως συνέπεια μπορεί να εμφανιστεί ωτίτιδα, λαρυγγοτραχειοβρογχίτιδα, βρογχιολίτιδα, βρογχίτιδα ή ακόμα και πνευμονία. Τα βασικά συμπτώματα που παρουσιάζει ένα παιδί με γρίπη είναι:

1. Υψηλός πυρετός.
2. Κακουχία-Εξάντληση
3. Πόνοι στους μυς και τις αρθρώσεις.
4. Πονοκέφαλος.
5. Πονόλαιμος.
6. Ζωηρός βήχας.

Η επώαση διαρκεί 1-3 ημέρες, αλλά η μεταδοτικότητα της νόσου διαρκεί 1-2 ημέρες πριν και μία εβδομάδα μετά την εκδήλωση των συμπτωμάτων. Γι’ αυτό και τα παιδιά με γρίπη θα πρέπει να επιστρέφουν στο σχολείο αφού έχουν μείνει τουλάχιστον δύο ημέρες απύρετα.
Η αντιμετώπιση της γρίπης στα παιδιά, εφόσον δεν υπάρχει κάποια επιπλοκή, θα πρέπει να γίνεται με:

1. Ξεκούραση.
2. Καθαρή ατμόσφαιρα στο σπίτι.
3. Πολλά υγρά.
4. Αντιπυρετικά φάρμακα.

Ψείρες
Τα μισά παιδιά σχολικής ηλικίας υπολογίζεται ότι κολλάνε τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους ψείρες. Το συγκεκριμένο παράσιτο μεταδίδεται με την άμεση επαφή με τα μαλλιά του πάσχοντος ή με μολυσμένα αντικείμενα και προτιμά να «κατοικεί» στις περιοχές πίσω από τα αφτιά και το ηνίο. Όσο πιο μικρά είναι τα παιδιά τόσο πιο πολύ κινδυνεύουν να κολλήσουν ψείρες, γιατί αγκαλιάζονται ή παλεύουν μεταξύ τους πολύ περισσότερο.
Τα συμπτώματα είναι έντονος κνησμός και εξανθήματα, ενώ από το ξύσιμο μπορεί να προκληθούν και δευτερογενείς μολύνσεις όπως σταφυλόκοκκος, στρεπτόκοκκος κ.ά., γι’ αυτό και η φαρμακευτική αντιμετώπιση της φθειρίασης με ειδικό σαμπουάν και λοσιόν θα πρέπει να είναι άμεση. Επίσης, οι χτένες, οι μαξιλαροθήκες και όλα τα αντικείμενα που έρχονται σε επαφή με τα μολυσμένα μαλλιά, θα πρέπει να αλλάζονται καθημερινά και να πλένονται με καυτό νερό.
Για την πρόληψη της φθειρίασης συνίσταται στα παιδιά:

1. Να έχουν κοντό μαλλί.
2. Να μην μοιράζονται χτένες, βούρτσες, κορδέλες, σκουφιά κ.λπ. με άλλα παιδιά.
3. Να λούζουν τα μαλλιά τους συχνά.
4. Να τα περνάνε στο τέλος του λουσίματος με ξίδι και να τα χτενίζουν με λεπτό χτενάκι.
5. Να χρησιμοποιούνται ειδικές φθειροαπωθητικές λοσιόν, που κυκλοφορούν στο εμπόριο.

6 συμβουλές προς τους γονείς
Απλά πρακτικά μέτρα -όπως το συχνό πλύσιμο των χεριών, το κόψιμο των μακριών μαλλιών και η αποφυγή του παθητικού καπνίσματος- μπορεί συχνά να προλάβουν ή να περιορίσουν μια μεταδοτική ασθένεια. Συνοψίζοντας, λοιπόν, θα πρέπει:
1. Να μάθετε τα παιδιά να πλένουν συχνά τα χέρια τους οπωσδήποτε πριν φάνε, όταν γυρίζουν από το σχολείο, το παιχνίδι και μετά την τουαλέτα.
2. Να τα μάθετε να βάζουν το χέρι μπροστά στο στόμα όταν βήχουν ή φταρνίζονται και να πλένουν μετά τα χέρια τους.
3. Να μην τα ντύνετε με πολλά και βαριά ρούχα, γιατί θα ζεσταθούν, θα ιδρώσουν, θα τα βγάλουν και μετά είναι πιο επικίνδυνο να κρυώσουν.
4. Να φροντίζετε να κάνουν καθημερινά ντους.
5. Να μην τα στέλνετε στο σχολείο εάν υπάρχει υποψία ασθένειας.
6. Να μην παραμελείτε τα εμβόλιά τους.

Της Φαίης Ευθυμίου, με τη συνεργασία της Χαράς Τζιουβάρα,
Παιδιάτρου–Νεογνολόγου 
myworld.gr